Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Dryopteris filix-mas

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Féuse-de-cabro

Dryopteris filix-mas

Dryopteridaceae

Àutri noum : Féuse, Gàubi, Vigno-dóu-diable.

Noms en français : Fougère mâle, Polystic.

Descripcioun :
Lou féuse-de-cabro es uno planto di proun coumuno dins li relarg séusous. Li foundo soun grando e dous cop descoupado e li pinulo dentado. Se recounèis peréu à si soro redouno en formo de faiòu. La planto a ges de péu e lis endusìo soun sènso glando. Uno meno procho, Dryopteris affinis, a lou rastèu negre à la baso di peno. Coumpara emé lou faus-féuse-de-cabro que ié sèmblo proun.

Usanço :
Èi couneigu pèr èstre un bon vermifuge e peréu pèr lucha contro lou douvo dóu fege. La planto caup de tiaminaso que pòu adure un manco de vitamino B1. Pamens un cop cuecho, i'a pu ges de risque.

Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Dryopteris
Famiho : Dryopteridaceae


Ordre : Polypodiales

Coulour de la flour : Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : ges de flour
Flourido : Estiéu - Autouno

Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2400 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Bos fres - Ribiero - Esboudèu - Vièi paret
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Dryopteris filix-mas (L.) Schott, 1834

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RR
RR
R
R
R
C
CCC
CCC

Iris foetidissima & Dryopteris filix-mas

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Féuse-de-cabro emé uno autro planto

fotò